Atal honek aurtengo edizioari dagokion informazioa eguneratu gabe dauka. Egun batzuk barru ibilbidean agertzen diren gune interesgarriei buruzko informazio eguneratua eskura izango duzu...
Atal honek aurtengo edizioari dagokion informazioa eguneratu gabe dauka. Egun batzuk barru ibilbidean agertzen diren gune interesgarriei buruzko informazio eguneratua eskura izango duzu...
Mendi-martxaren edizio guztietan zehar ezagutu diren toki interesgarri, monumentu, kondaira eta megalitoen zerrenda.
Ondorengo lerroetan ibilbidean zehar (baita aurreko edizio guztietan ere) Urretxu eta Zumarraga inguruetan -baita gainerako Goierri eskualdeko paraje eta Urola-Kosta eskualdeetako beste zenbait lekuetan- ezagutu ditzakezun toki interesgarri, monumentu eta megalitoen zerrenda duzu. Martxa honetan mendia maite dugu, eta era berean leku horiek guztiek gordetzen dituzten sekretuak (kondairak, gertakari historikoak, ...). Gure mendiak toki biziak direlako. Mendiaz gozatzeaz gain, gure mendiak ere ezagut ditzazun gonbita egiten dizugu.
Leku eta monumentu guztiak (aurtengo edizioa)
Leku eta monumentu guztiak (edizio guztietan)
Gune guztiak (kokapenaren arabera)
Gune guztiak (tipologiaren arabera)
... Mendia ez da bakarrik bakardadea, are gutxiago Euskal Herriko mendia. Gehienetan, geure inguruari arreta pixka batez so eginez, Historia berberarekin topo egiten dugu. Mendiak, ataka desolatuak, basoak, zubiak, bentak, baselizak, bordak, zalbideak, trikuharriak, harrespilak, kondairak, mitoak, erromeriak, artzainak, gudak, pelegrinazioak ... Ez al da gauza askotxo? Ez, bizitza osoa da gure bidera jauzi egiten ari dena, eta guk ezin dugu geldiarazi, bera gu geu garelako ... —Luis Pedro PEÑA SANTIAGO—
Inguru guztietakoak [216 sarrera]
Testua prestatzen ari gara.
Iruarrieta megalitotegiko tumulua, 1985ean aurkitutako hileta-monumentua. 0,60 m-ko altueraz, 6,20 m luzera du I.-H. diametroan eta 7,10 m E.-M. diametroan. Erdiko kraterraren diametroak 2,60 m neurtzen du. Bertako basaltoak.
1982ko urriaren 4an inauguratutako aterbea, garai haietan Kimu Berri ikastolako gurasoek mendi talde bat osatzen zuten taldeak auzolanean eraikitakoa. Eraikuntza lanak 2 urte iraun zuen.
Egun taldea desagerturik izan arren, oraindik beraiek dute erabileraren kudeaketa ardura. Eta igandero eskaintzen dute, borondatearen trukean bertatik pasatzen direnei, bidean indarrez jarraitzearren, salda eta txorizoa hartzeko aukera.
Zumarraga aldeko mendizaleek gutxi bisitatutako mendia; hala ere Goierri gaineko bista eder eta zabalak eskaintzen ditu.
Satui mazizoko gaina. 903 metroko garaierarekin, Antzuola, Legazpi eta Oñati herrien arteko muga egiten du.
2002. urtean, hiru trikuharri berri aurkitu dira Gipuzkoako lurraldearen barruan. Horietako bat Arribiribilletako trikuharria da, Irukurutzeta mendian dagoena, Bergara eta Elgoibar arteko mugan hain zuzen. Jesús Altuna, Luis del Barrio, Alfonso Fernandez, Koro Mariezkurrena eta Alex Turrillas lagunek osatutako taldeak aurkitu zuen, eta 02.10.01 datarekin katalogatu zen: Aribiribilleta trikuharria izenarekin, Elosua-Plazentzia megalitotegiaren barruan.
Mendialde honetako trikuharriak industu ondoren J. M. Baradiaranek idatzitako memorian zera aipatzen du, harri hau beste nonbaitetik ekarria zitekeela eta mugarria litekeela, izan ere, horren inguruan, egin zuten indusketa arin batean teila zatiak eta ikatza aurkitu zituzten.
Hemen harrobi baten aztarnak aurkituko ditugu. Bertatik 1540. urtean, Domingo de Guerra harginaren gidaritzapean, atera zuten Oñatiko Unibertsitatea egiteko harria, baita ere geroago beste hainbat eraikuntza batzuk beharrezkoa. Harria, harbera horixka eta burdinduna, argorria izenekoa, ateratzen zuten. Bere garaian, harriaren truke 75 erreal ordaindu zituzten.
Legazpiko udalerrian dago. Tumulua, 25 m diametrokoa I-H eta 22 m E-M, 1 m altuera. Bertako hareharriak. Zoritxarrez oso gaizki kontserbatuta dago eta zulo eta zanga asko ditu bere hedadura osoan. J. Elosegik aurkitu zuen 1951n eta Altuna, J. M. Apellaniz eta P. Rodriguez Ondarrak industu zuten 1963an.
Informazio gehiago hemen:
Antzuolako udalerrian dago. Tumulua, 20 m diametrokoa I-H eta 1,70 garaierakoa. Gaur egun erdiko krater handi bat du 12 m diametrokoa eta 1,80 m sakonerakoa. Bertako hareharriak. J. Elosegik ere aurkitu zuen 1951n. Arrolamendi I tumulua industu zuen taldeak industutakoa.
Informazio gehiago hemen:
Antzuolako udalerrian dago. Tumulua, 12,50 m diametrokoa eta 0,75 m garaierakoa. Industu aurretik oso hondatuta zegoen eta krater handi bat zuen erdialdean. Gaur egun 7 m-ko diametroa eta 0,55 m-ko sakonera ditu eta zanga gisara E-ra eta H-ra zabaltzen da. Bertako hareharriak. J. Elosegik aurkitutako 1951n. Arrolamendi I tumulua industu zuen taldeak industutakoa.
Informazio gehiago hemen:
Gipuzkoako Karta Arkeologikoa. Aranzadi Elkartea (1991).
Gipuzkoako Karta Arkeologikoa - Aurkikuntza Berriak 1990 - 2001 / Nuevos descubrimientos 1990 - 2001. Aranzadi Elkartea.
Diccionario Ilustrado de Mitología Vasca. Jose M. de Barandiaran
Mitología Vasca. Jose M. de Barandiaran. Editorial Txertoa (1984).
Ezagutu Gipuzkoa CD-ROMa. Elhuyar Elkartea (1993).
Las Ermitas de Gipuzkoa. Luis Pedro Peña Santiago. Gipuzkoako Foru Aldundia (1995).
Montañas del País Vasco (Tomo 2 - La campana de Oro). L. P. Peña Santiago. Editorial Txertoa, 1984).
Leyendas y tradiciones populares del País Vasco. L. P. Peña Santiago. Editorial Txertoa, 1984).
Telleriarte etxez etxe. Joxe Luis Ugarte/Esteban Altzelai/Agustin Beloki. Telleriarteko Auzo Elkartea (1995).
Estudio de Historia de Urretxu (en su VI centenario). Mila Alvarez Urcelay/Pedro Gonzalez Argomaniz/Antonio Ayllon Iranzo/Jose María Iztueta Leunda. Urretxuko Udala - Gipuzkoako Foru Aldundia (1986).
Legazpin barrena (oinez). Antxon Burcio. Legazpiko Udala (1995).
Legazpin barrena (BTT-z). Mikel Oskoz. Legazpiko Udala (1995).
Goierri mendiz mendi. Egile batzuk (1997).
Urretxu eta Zumarragako toponimia. Joxe Luis Ugarte. Onomasticon Vasconiae (Zintzo-Mintzo Euskaltzale Elkartea eta Euskaltzaindia, 1999).
Legazpi - Burdinezko bihotza - corazón de hierro. Juan Aguirre. Legazpiko Udala, 2006).